Monday, June 28, 2010

Bảo tàng Xã hội chủ nghĩa

Cuba và CHDCND Triều Tiên sẽ thành hai bảo tàng sống sinh động của mô hình XHCN. Vài chục năm nữa, vài trăm năm sau, cả thế giới sẽ ngùn ngụt kéo về đây để tham quan, để du khách trên khắp quả đất này, khắp các màu da, châu lục còn có cơ hội chiêm ngưỡng một mô hình di sản mang tên XHCN nguyên bản không bị tiết tấu, biến hóa.

Bắc Hàn bị loại, nhưng ý chí và những cú đánh bí mật của đoàn quân Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên vẫn là một trong những bất ngờ đáng nhớ tại World Cup.

Nhiều người mắng và khó chịu khi nghe mấy tay bình luận viên truyền hình hét lên cổ vũ “hoan hô CHDCND Triều Tiên của… chúng ta!”. Nhưng tôi thích, bởi nó đúng, nó phát ra từ cái tâm và tấm lòng rất thật của không ít người Việt với các nước XHCN anh em. Đây là đội bóng XHCN duy nhất còn góp mặt tại World Cup kỳ này.

Tôi chưa đến Triều Tiên, nhưng cũng đã nghe nhiều về cuộc sống bưng bít, chốt chặt của “người anh em” này. Một đất nước mà đến nay người dân vẫn không được quyền dùng điện thoại di động và internet. Một đất nước khốn khó trăm bề vì bị bao vây cấm vận, rồi chèn ép, đe nẹt… Một quốc gia mà nghe đâu người dân vẫn phải xếp hàng rồng rắn mua theo chỉ tiêu tem phiếu từng lạng thịt, từng bánh xà phòng trước các cửa hàng mậu dịch quốc doanh. Nhưng cũng họ, tức khắc cũng sẽ biến thành một biển người ùa xuống đường hét vang “đả đảo Mỹ” , hô đến khản giọng “muôn năm” lãnh tụ của mình và tuyên bố sẵn sàng cho nổ… hạt nhân!

Kỳ lạ, nhưng… thú vị chứ? Tìm đâu ra trên trái đất này còn được quốc gia nào như CHDCND Triều Tiên của… chúng ta ?

Tôi đã có dịp qua Cuba. Nhìn cảnh đất nước, phố phường, đồng quê và dân chúng của bạn chẳng khác chi nước Việt mình thời trước đổi mới. Cái nhà máy xì gà chạy xành xạch không hơn mấy xí nghiệp dệt thủ công ở Duy Xuyên, Quảng Nam quê tôi vẫn được coi là “bí mật quốc gia”. Khách khứa vào ra cấm quay phim chụp ảnh. Những điếu xì gà đóng hộp chỉ dành cho xuất khẩu và phân phối theo chỉ tiêu tem phiếu quốc gia. Nhưng vừa ra ngoài nhà máy là hơn chục gã công nhân nhảy rào ra bán chui từng điếu. Đó là những điếu xì gà tài sản XHCN bị ăn cắp đem ra bán lậu.

Nhưng đó là những công dân tuyệt vời, yêu nước, yêu đời và lãng mạn bậc nhất thế gian. Trong khốn khó, chỉ cần một mẩu bánh mì, vài cốc rượu rum cũng đủ tụ hội suốt đêm, quay cuồng trong những vũ điệu salsa, rumba, mambo, cha cha cha bốc lửa.

Kỳ lạ. Mấy hộp dầu cù là hiệu Cao Sao Vàng đem qua cũng thành quà hiếm. Những chiếc Volga, Lada cũ kỹ xộc xệch phun khói đen ngòm. Những dãy phố cũ mốc đến mức như thể chúng chưa bao giờ được sơn phết.

Thế mà đẹp. Đẹp một cách kỳ lạ. Đẹp như thể nhìn thấy một phần máu thịt, hồn vía của chính mình trong đó.

Rồi chợt sợ, lo và tiếc. Sợ Cuba, CHDCND Triều Tiên nay mai sẽ mở cửa để phát triển như mình. Sợ hai mẫu hình gốc còn nguyên khai ban đầu của mô hình XHCN sẽ khác đi. Nó giống như cảm giác đôi khi ngẫm lại chợt bồi hồi nhớ và tiêng tiếc về những kỷ niệm xưa cũ của một thời xếp hàng đong gạo trước đổi mới ở nước Việt mình.

Và cứ ước Cuba, CHDCND Triều Tiên… đừng mở cửa, đừng phát triển! Cứ mãi thế để lưu giữ hình ảnh một thời của chính chúng ta, hình ảnh một đất nước XHCN nghèo khó nhưng thân thuộc. Được vậy, Cuba và CHDCND Triều Tiên sẽ thành hai bảo tàng sống sinh động của mô hình XHCN lừng lẫy một thời. Vài chục năm nữa, vài trăm năm sau, cả thế giới sẽ ngùn ngụt kéo về đây để tham quan, để du khách trên khắp quả đất này, khắp các màu da, châu lục còn có cơ hội chiêm ngưỡng một mô hình di sản mang tên XHCN nguyên bản không bị tiết tấu, biến hóa.

Đó cũng là một cách phát triển, phát triển trong thế biết gìn giữ- Tại sao không? Nếu Cuba, Bắc Hàn rồi cũng sẽ mở cửa… Liệu mai sau thế gian này làm sao mường tượng được Xã Hội Chủ Nghĩa nó là cái gì, như thế nào và ra làm sao?

CHDCND Triều Tiên (ảnh Việt Luận blog, AFP, Giadinh.net)

Cuba (ảnh: TDN)

Nguồn: Trương Duy Nhất blog

No comments:

Post a Comment